Corona VS de pest
Dag allemaal
Geschiedenis gaat niet enkel over wie wat ontdekt heeft, of wie er wat heeft gewonnen. Geschiedenis zijn ook ziektes die we al dan niet overwonnen hebben. Dit weekend heb eens mijn zinnen gezet op pandemieën die onze geschiedenis heeft meegemaakt. Vrijwel de bekendste die er is, is de pest. Maar wat deed de pest? Hoe gingen ze om met zo'n grote ziekte? Welke bijwerkingen had het? En zijn er gelijkenissen met het moderne coronavirus?
Geschiedenis gaat niet enkel over wie wat ontdekt heeft, of wie er wat heeft gewonnen. Geschiedenis zijn ook ziektes die we al dan niet overwonnen hebben. Dit weekend heb eens mijn zinnen gezet op pandemieën die onze geschiedenis heeft meegemaakt. Vrijwel de bekendste die er is, is de pest. Maar wat deed de pest? Hoe gingen ze om met zo'n grote ziekte? Welke bijwerkingen had het? En zijn er gelijkenissen met het moderne coronavirus?
Wat is de pest?
De pest is een infectieziekte die heerste van de 14de tot
in de 19de eeuw, afkomstig uit Azië. Exacte
plaats weten we niet, ik lees in Mongolië, China, India. Maar 1 ding is
zeker, het heeft zich verspreid via de handelswegen tot in Europa,
verschillende bronnen zeggen dat het eerste besmette land Sicilië is.
De bacterie Yersinia pestis is afkomstig van een besmette ratte vlooi. De vlooi nam besmet bloed van de rat, die dan vervolgens de mens besprong. Zo kwamen de mensen besmet.
De bacterie verspreide zich heel snel. Eerst en vooral omdat de middeleeuwen een onhygiënische tijd was, een hand geven aan een besmet persoon kon er al voor zorgen dat je de ziekte zelf had opgelopen. Ook als iemand stierf aan de pest werden de kleren verkocht, gevolg: de bacterie zat in de kleren, dus die zorgde voor verdere besmetting.
Een andere besmettingsroute is door druppels die in de lucht zweven, door hoesten of niezen van een besmet persoon, zo werden opgevangen door anderen.
De Zwarte dood
De bacterie Yersinia pestis is afkomstig van een besmette ratte vlooi. De vlooi nam besmet bloed van de rat, die dan vervolgens de mens besprong. Zo kwamen de mensen besmet.
De bacterie verspreide zich heel snel. Eerst en vooral omdat de middeleeuwen een onhygiënische tijd was, een hand geven aan een besmet persoon kon er al voor zorgen dat je de ziekte zelf had opgelopen. Ook als iemand stierf aan de pest werden de kleren verkocht, gevolg: de bacterie zat in de kleren, dus die zorgde voor verdere besmetting.
Een andere besmettingsroute is door druppels die in de lucht zweven, door hoesten of niezen van een besmet persoon, zo werden opgevangen door anderen.
De Zwarte dood
De pest werd ook wel de Zwarte dood genoemd, dit omdat
bij de zieken op het einde van hun dagen zwarte vlekken op het lichaam te zien
waren.
Symptomen en bijwerkingen van de pest.
De pest komt in vier types voor: builenpest, longpest, pestsepsis en pestis minor. Tijdens pandemieën kunnen alle vormen elkaar voorkomen, maar de meest voorkomende vorm is builenpest.
1. Builenpest
Symptomen en bijwerkingen van de pest.
De pest komt in vier types voor: builenpest, longpest, pestsepsis en pestis minor. Tijdens pandemieën kunnen alle vormen elkaar voorkomen, maar de meest voorkomende vorm is builenpest.
1. Builenpest
De patiënt kreeg koorts, spierpijn, wordt vermoeid, …
Binnen de 24 uur na de eerste symptomen kreeg de besmette grote zwellingen op
de plaats van de beet, die kunnen overgaan in verettering. Deze bijwerking
zorgde voor de meeste overlijdens. De besmettingsweg was via de vlooi
rechtstreeks in het bloed. Incubatietijd: enkele uren tot 7 dagen.
 |
| Voorbeeld van de builenpest |
2. Longpest
Longpest wordt overgedragen via het inademen van
minuscule druppels waarin de bacterie zich schuil hield. Via deze manier kwam
de bacterie in de longen. Incubatietijd: 3 uur tot 2/3 dagen. Zonder
behandeling kan het binnen 48 uur na de eerste symptomen al fataal zijn.
Patiënt krijgt: koorts, hevige hoofdpijn, een moeizame ademhaling en hoesten.
Door de infectie ontwikkelt zich een longoedeem en de patiënt gaat bloed
ophoesten. Doordat het zuurstofgehalte van het bloed afneemt, is er vaak sprake
van blauwe verkleuring van de lippen en nagels.
3. Pestsepsis
Pestsepsis is het gevolg van besmetting in de bloedbaan door de pestbacterie. Deze besmetting gebeurd door de gevolgen van een open wond of optreden op als complicatie van de builen- of longpest. De bacteriën vermengen zich in de bloedbaan die door het hele lichaam loopt. De infectie geeft als symptomen: koorts, koude rillingen en hoofdpijn. In het laatste stadium treden orgaanbloedingen en intracutane bloedingen op, wat de huid van het slachtoffer zwart doet lijken. Vandaar de bijnaam: de Zwarte dood; Deze vorm van de ziekte is bijna altijd dodelijk.
4. Pestis minor
Pestis minor is een milde variant van de ziekte, samengaand met een lichte koorts en minder hevige zwelling van de lymfeklieren. De symptomen verdwijnen vaak na een week. De patiënt heeft hierdoor wel langdurige immuniteit tegen de bacterie opgebouwd en is daardoor beschermd tegen alle vormen van de ziekte.
Maatregelen tegen de pest?
Franse geleerden raadden de mensen het volgende aan:
3. Pestsepsis
Pestsepsis is het gevolg van besmetting in de bloedbaan door de pestbacterie. Deze besmetting gebeurd door de gevolgen van een open wond of optreden op als complicatie van de builen- of longpest. De bacteriën vermengen zich in de bloedbaan die door het hele lichaam loopt. De infectie geeft als symptomen: koorts, koude rillingen en hoofdpijn. In het laatste stadium treden orgaanbloedingen en intracutane bloedingen op, wat de huid van het slachtoffer zwart doet lijken. Vandaar de bijnaam: de Zwarte dood; Deze vorm van de ziekte is bijna altijd dodelijk.
4. Pestis minor
Pestis minor is een milde variant van de ziekte, samengaand met een lichte koorts en minder hevige zwelling van de lymfeklieren. De symptomen verdwijnen vaak na een week. De patiënt heeft hierdoor wel langdurige immuniteit tegen de bacterie opgebouwd en is daardoor beschermd tegen alle vormen van de ziekte.
Maatregelen tegen de pest?
Franse geleerden raadden de mensen het volgende aan:
‘geen pluimvee
eten, geen speenvarken, pas op voor te veel vis en voor te veel beweging, draag
warme kleding en kook niets in regenwater, olijfolie is slecht en dikke mensen
moeten zonnebaden nemen, woede, dronkenschap en baden zijn gevaarlijk’
Omdat artsen vermoeden dat de ziekte overdraagbaar was
via de lucht, werd de bevolking aangeraden om een masker te dragen. De
ogenholtes werden opgevuld met glas en de neus werd verlengt. Allerbest was nog
om de neus holte vol te proppen met doeken waarin kruiden vermengt zaten, om de
slechte lucht te verdrijven.
Er werden ook verschillende pesthuizen opgesteld, ver
buiten de stadsmuren. Het was de bedoeling om besmette mensen op te vangen en
te genezen.
 |
| Voorbeeld van hoe de artsen er in die tijd bij liepen |
 |
| Pesthuizen en pestkerkhof in Steenvoorde in de eerste helft van de 17e eeuw |
 |
| Uitbreiding van de pandemie in Europa tussen 1347 en 1351 |
Cijfers
- Er vielen in Europa 25 miljoen doden.
- De pest bleef nog 300 jaar in Europa.
- In de 19de eeuw breekt de pest weer uit en worden landen als Amerika, Madagaskar, India, ... getroffen.
- Er vielen in Europa 25 miljoen doden.
- De pest bleef nog 300 jaar in Europa.
- In de 19de eeuw breekt de pest weer uit en worden landen als Amerika, Madagaskar, India, ... getroffen.
De pest is nog niet uitgeroeid maar de ziekte is met
antibiotica tegenwoordig goed te behandelen.
Gelijkenissen met Corona?
Gelijkenissen met Corona?
Er zijn zeker gelijkenissen met het Coronavirus. Zo zijn
beide ziektes afkomstig uit Azië, worden besmetten gescheiden van diegene die
niet besmet zijn, het is een ziekte die wereldwijd verspreid wordt. Als je
kijkt naar de longpest, is de besmettingsweg hetzelfde als bij corona.
Volgens verschillende bronnen zou de pest van Azië, via Sicilië en dan naar Italië in Europa zijn binnengedrongen.
Verschillen met Corona?
Momenteel vindt ik nog geen hard bewijs die zegt dat Corona van een dier komt, online zeggen ze van wel maar het nieuws zei paar weken terug van niet. Hierbij laat ik mijn twijfel. De pest had als gevolg dat in verschillende steden de economie instortte. Dat handelaars en ambachtslieden stierven waardoor er een tekort was aan productie, en dat er onvoldoende boeren waren om het land te bewerken waardoor er een voedseltekort dreigde. Er waren geen overschotten om te verhandelen. Bij ons zijn economische gevolgen nog niet zo extreem, maar voor hoelang?
Gezegden over de pest:
- Ik vind er geen pest, wat betekent dat je er helemaal niets aan vind.
- Ergens de pest aan hebben, wat betekend dat je er helemaal niets aan vind.
- Stinken als de pest, wat betekend dat het heel er stinkt. Dit verwijst naar de geur , van rottende lijken, die door de straten heerste.
Volgens verschillende bronnen zou de pest van Azië, via Sicilië en dan naar Italië in Europa zijn binnengedrongen.
Verschillen met Corona?
Momenteel vindt ik nog geen hard bewijs die zegt dat Corona van een dier komt, online zeggen ze van wel maar het nieuws zei paar weken terug van niet. Hierbij laat ik mijn twijfel. De pest had als gevolg dat in verschillende steden de economie instortte. Dat handelaars en ambachtslieden stierven waardoor er een tekort was aan productie, en dat er onvoldoende boeren waren om het land te bewerken waardoor er een voedseltekort dreigde. Er waren geen overschotten om te verhandelen. Bij ons zijn economische gevolgen nog niet zo extreem, maar voor hoelang?
Gezegden over de pest:
- Ik vind er geen pest, wat betekent dat je er helemaal niets aan vind.
- Ergens de pest aan hebben, wat betekend dat je er helemaal niets aan vind.
- Stinken als de pest, wat betekend dat het heel er stinkt. Dit verwijst naar de geur , van rottende lijken, die door de straten heerste.
Na het opzoeken van deze ziekte ben ik toch blij dat we
in de 21ste eeuw mogen leven. Het geluk dat we hebben om een hele voorraad
geneesmiddelen te hebben, opgeleide artsen die ons kunnen helpen en
ziekenhuizen die zorgen voor het hoog nodige.
Bronnen
Dag Anke, blij om te lezen hoe jij de informatie verwerkt over de pest! Heb namelijk dezelfde informatie opgezocht. :) Daarnaast heb ik in vorige blogs wel al gelezen dat het coronavirus afkomstig is van een dier. Kan dit? Nu ja dat zijn natuurlijk details! Ik snap dat je blij bent dat we in de 21ste eeuw leven. Maar met de voorraad medicijnen nu kunnen we niet veel opschieten om het virus te bestrijden, toch?
BeantwoordenVerwijderenDag Anke, wat een interessante post is dit!
BeantwoordenVerwijderenIk heb in mijn onderzoekwerk wel een paar keer tegengekomen dat het coronavirus wel van dierlijke oorsprong is; namelijk van vleermuizen en schubdieren.
Ook ben ik blij dat we in de 21ste eeuw leven momenteel, ook al is er nog geen medicatie gevonden voor dit virus. Onze overlevingskansen zijn veel groter door de geneeskunde en alle andere middelen die ze gebruiken.
groetjes Jana
Oei, vreemd. Ik heb misschien de fout gemaakt om enkel informatie te zoeken van de pest. De informatie dat het juist niet van een dier komt heb ik via mijn ouders die me dat vertelden. Ik zal het eens opzoeken, bedankt om het me te zeggen!
VerwijderenIk heb ook al opzoekingswerk gedaan rond de pest. Ik herken dus bepaalde dingen uit jou blog die ik ook gelezen heb. Gelukkig is bij ons de hygiëne stukken beter en staan we ook al veer verder in de geneeskunde. Jammer dat ze nog steeds geen geneesmiddel hebben gevonden.
BeantwoordenVerwijderenInteressante post over de pest, het is niet altijd makkelijk om goede bronnen te vinden op het internet maar je hebt toch een mooie samenvatting kunnen geven!
BeantwoordenVerwijderenWe mogen van geluk spreken dat we leven in een eeuw waar de wetenschap en gezondheidssector al ver zijn geëvolueerd. In mijn blog post spreek ik over de zwarte dood en geef ik wat informatie over een mogelijke oorzaak van corona. Oorzaken die je terug vind in de natuur en het dierenrijk. Een tip voor als je uzelf wil verdiepen. :)
Hou je goed!